یزدفردا "منصوره جعفریان"کارشناس ارشد ایران‌شناسی:امسجد ریگ از جمله بناهای تاریخی- مذهبی شهر یزد و متعلق  به دوره آل مظفر، درخیابان قیام واقع شده است.

  این مسجد که از جمله بناهای با معماری ایرانی-اسلامی است نشان دهندۀ قدمت و اهمیت این مکان مذهبی می باشد که در حال حاضرنیز همچنان نوای اذانش در جان و دل نمازگزاران یزدی طنین انداز می شود.

«بانی اولیۀ مسجد، مرتضی اعظم سعید امیر معین الشرف، قاضی القضاة فارس و عراق و داماد سعید شمس الدین محمدبن قاضی رکن الدین، بوده است.

برخی منابع نیز امیر جلال الدین چقماق را بانی اولیه مسجد معرفی کرده‌اند در کتیبه‌ٔ سردر، احداث مسجد و منارۀ آن به ایام حکومت ابوسعید بهادرخان نسبت داده شده است.

 منار گلی مزین به کاشی با خطوط نقوش هندسی، قفسه ای چوبی در بالای منار کتیبه خط ثلث بر کاشی معرق در سه طرف سردر. در کنده کاری دو لنگه ای کاشی های شش ضلعی فیروزه ای وآبی با حاشیه های سیاه و سفید مرسوم قرن نهم هجری در بدنه محراب و طاق نمای محراب با گچکاری مقرنس از برجستگی های مهم این مسجد به شمار می رود.

با این وجود هم اکنون مسجد معماری و گچ بریهای زیبایش گویا به خیل بناهای تاریخی می پیوندد که وسایل بلا استفاده در آن مانعی اساسی برای به رخ کشیدن معماری اسلامی است.

متأسفانه گویا متولیان این مسجد زیبا چندان به وجهه آن به عنوان یک مکان دینی در وهله اول و مکانی تاریخی در درجۀ دوم چندان بهایی نداده و آن را انباشته از وسایلی چون صندلی های شکسته، بشکه های آب و سایر ابزارآلاتی کرده اند که نمای آن را در نگاه اول چندان دلچسب نشان نمی دهد.

بر مسئولین میراث فرهنگی و ادارات متولی مساجد( اوقاف و غیره)  است که با نظارت بیشتر بر این امکنه تاریخی، آنها را مهیای فعالیت های جوانان و عامه مردم و نهایت بازدید مسافرانی کنند که یزد را با این بنای زیبا به نظاره می نشینند.

امید به اینکه مسجد ریگ در آینده ای نه چندان دور از این وضعیت شاید بحرانی بیرون آمده و گردشگران از زیبائیهای معماری آن بهرۀ کافی را ببرندو از این سرمایه های  گرانبهائی که اکثرا در  نقاط حساس و مرکزی شهر یزد واقع شده اند، استفاده بهینه شود.

برای لحظه ای فکر کنیم که اگر چنین بنائی را در حال حاضر بخواهیم احداث نماییم چه هزینه ای را باید متحمل شویم و به واقع چرا باید اینگونه بناهای ارزشمند در مرکز شهر یزد  با کاربری انبار ی مورد استفاده قرار گیرد و ما به دنبال تامین اعتبار برای احداث فضا های جدید برای استفاده جوانان مسلمان و علاقمند شهر باشیم که هر گز هم نخواهیم توانست یک دهم فضاهای موجود بلا استفاده را در ده ها سال احداث نماییم و وجوانان ما نیز تا سن کهن سالی باید در حسرت نداشتن فضای لازم برای انجام امور اجتماعی  باشند .

_{^{با اندکی دخل و تصرف  از یزدفردا و تشکر از انجمن دوستداران و حافظان خشت خام}}

یزدفردا